Đây có lẽ là bài viết cuối cùng của chuỗi những bài viết về những ngày sinh sống và làm việc tại Thái Lan của tôi. Hiện giờ thì tôi đang tạm "lay low" ở Việt Nam, tiếp tục làm công việc chuyên môn của mình, chờ đợi hết dịch Covid-19 và hy vọng sẽ lại tiếp tục được chu du thiên hạ trong một tương lai không xa.
Anyway, thì cuộc sống là một chuỗi những vấn đề lớn bé, và công việc của chúng ta là phải tìm cách giải quyết từng vấn đề đó. Một khi đã giải quyết được một lượng vấn đề đủ lớn, chúng ta sẽ tích lũy được nhiều kinh nghiệm hơn, và từ những kinh nghiệm đó có thể tiến xa hơn. Còn những ai chọn cách trốn tránh vấn đề và thực tại thì sẽ mãi dậm chân tại chỗ mà thôi.
Chém gió vậy đủ rồi :)) Bây giờ thì tôi xin được chia sẻ tới các bạn kinh nghiệm để quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mà tôi đã tự mình trải nghiệm. Cũng như một số câu hỏi chung mà tôi tin là nhiều bạn cũng có cùng thắc mắc.
Quyết toán thuế TNCN là làm gì?
Quyết toán thuế TNCN nói một cách đơn giản là việc tính toán lại các khoản thuế mà bạn phải đóng dựa trên tổng thu nhập từ mọi nguồn trong một năm. Nếu bạn là người làm công ăn lương thì thông thường mỗi tháng khi đến kỳ lãnh lương, công ty sẽ tự trích một khoản để đóng trước cho cục thuế. Tuy nhiên, đi làm thì không chỉ có lương tháng mà còn có thưởng, lương tháng 13, v.v... Những thu nhập này đều là thu nhập chịu thuế và tới mùa thuế, mọi thứ sẽ được tính toán lại để xác định bạn có phải đóng thêm hay là được trả lại phần dư đã đóng. Mùa thuế ở Việt Nam là vào khoảng tháng 3. Ví dụ như tháng 3 năm 2020 thì sẽ quyết toán thuế của người lao động cho toàn bộ năm 2019. Đối với các khoản thu nhập khi bạn làm việc qua công ty, cho dù là part time hay full time thì rất khó để có thể qua mặt được cơ quan thuế vì có sự ràng buộc thông tin cá nhân vào hợp đồng, điều khoản v.v...
Tại sao phải quyết toán thuế TNCN?
Nếu bạn làm việc làm công ăn lương cho công ty thì thông thường công ty sẽ thay mặt bạn làm quyết toán giùm luôn. Nhưng trong trường hợp bạn nghỉ việc nửa chừng (vào giữa năm chẳng hạn), rồi nhảy việc qua công ty khác thì bạn phải tự quyết toán lại khoản thuế TNCN ở công ty cũ khi tới mùa thuế. Bạn có thể sẽ phải đóng thêm tiền nếu như phát sinh thêm thuế phải đóng hoặc được hoàn lại nếu như phần đã đóng trước vượt mức thật sự phải đóng. Việc quyết toán thuế là để hoàn thiện nghĩa vụ nộp thuế của công dân cũng như để đảm bảo quyền lợi của công dân (trong trường hợp công dân được hoàn thuế).
Có thể nhờ cá nhân khác làm thay được không?
Theo tôi được biết là không, của cá nhân nào thì cá nhân đó phải tự làm. Như trong trường hợp của tôi thì sau khi nghỉ việc tại công ty cũ một thời gian. Công ty sẽ cấp cho tôi thư xác nhận thu nhập và chứng từ thuế. Với 2 loại giấy tờ này thì bạn có thể nhờ người thân lên nhận giùm vẫn được nhé. Tuy nhiên, đi quyết toán thì bạn vẫn phải tự đi.
Giấy tờ cần mang theo khi đi quyết toán?
Như trong hình bên dưới là giấy tờ bạn cần mang theo khi đi quyết toán thuế TNCN, hình này do tôi chụp tại Chi cục thuế. Bạn cần gửi dữ liệu tờ khai online trước khi in ra và đem lên cơ quan thuế nhé. Chi tiết xem ở đây. Sau khi đã gửi dữ liệu tờ khai online và làm thủ tục offline sau thì bạn có thể theo dõi tình trạng của tờ khai ở đây. Hãy chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, cả bản gốc lẫn bản photo để tránh phải mất công đi lại nhiều lần để bổ sung. Tại Chi cục thuế TP. HCM không có sẵn dịch vụ photocopy nên nếu thiếu bản sao nào thì bạn phải đi ra các dịch vụ bên ngoài.
Lưu ý: Bạn nên mang theo bản photo cả hợp đồng lao động với công ty hiện tại mà bạn đang làm nữa nhé (trong trường hợp bạn nhảy việc). Trường hợp bạn nghỉ việc ngang mà vẫn đang thất nghiệp tới thời điểm hiện tại thì hãy chuẩn bị thêm một tờ cam kết không phát sinh bất cứ nguồn thu nhập nào khác từ thời điểm nghỉ việc cho đến thời điểm đi làm quyết toán. Tờ cam kết này bạn có thể viết tay, không cần đóng dấu xác nhận, chỉ cần ghi rõ các thông tin cá nhân liên quan.
Các trường hợp làm việc ở nước ngoài thì quyết toán như thế nào?
Nếu có mong muốn quyết toán luôn cả nguồn thu nhập ở nước ngoài thì sau nghỉ việc ở nước ngoài, bạn phải yêu cầu công ty cung cấp cho bạn thư xác nhận thu nhập hoặc ít nhất là bản kê khai thu nhập theo tháng. Nếu là bản mềm không có con dấu thì bạn cần tới Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam ở nước sở tại để xin dấu xác nhận. Đây là tư vấn mình nghe được từ bên Chi cục thuế. Khi đã có đủ giấy tờ thì mang về Việt Nam để làm quyết toán.
Đi quyết toán ở đâu?
Nếu đang ở khu vực TP. HCM thì các bạn có thể tới trực tiếp Chi cục thuế TP. HCM nằm ở 63 Vũ Tông Phan, An Phú, Q.2. Ở các tỉnh thành khác thì các bạn liên hệ với Chi cục thuế tại địa phương nơi mình đang sinh sống. Thời gian làm việc của Chi cục thuế là giờ hành chính từ thứ hai tới thứ sáu, riêng thứ bảy thì chỉ làm việc vào buổi sáng. Các bạn nên tranh thủ đến sớm (trước 8h) để tránh phải chờ xếp hàng. Nếu hồ sơ của bạn đầy đủ và hợp lệ thì sẽ được tiếp nhận nhanh chóng. Trong trường hợp có các thông tin cần lảm rõ, hồ sơ của bạn sẽ được chuyển lên phòng thanh tra và sẽ có người liên hệ để hướng dẫn bạn bổ sung giấy tờ hoặc làm rõ các thông tin liên quan.
Quyết toán trễ có bị phạt hay không?
Theo tôi được biết thì nếu bạn quyết toán trễ và phát sinh thêm thuế phải nộp thì có thể sẽ bị phạt. Còn nếu bạn được hoàn thuế thì sẽ không bị phạt. Dù vậy, bạn cũng không nên đi quyết toán quá trễ. Trường hợp của tôi mãi tới gần cuối năm 2020 mới đi quyết toán thuế của năm 2019 nhưng vẫn không bị phạt. Mức xử phạt cụ thể mời các bạn tham khảo ở link sau.
Tính thuế TNCN như thế nào?
Cách tính thuế TNCN của Việt Nam cũng tương tự với cách tính của Thái (cũng có thể là giống nhiều nước khác trên thế giới nữa). Đó là thuế lũy tiến. Với cách tính này thì tổng thu nhập của bạn sau khi trừ các khoản miễn giảm sẽ còn lại phần thu nhập chịu thuế. Phần thu nhập chịu thuế sẽ được chia ra thành nhiều bậc và tính thuế dựa trên mỗi bậc. Cụ thể cách tính chi tiết như nào mời các bạn tham khảo ở đây.
Tiền thuế được trả như thế nào?
Bạn có thể nhận bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Tuy nhiên, nếu là chuyển khoản thì lúc submit tờ khai online bạn cần ghi rõ thông tin ngân hàng theo 3 cấp: Tên ngân hàng, thành phố và chi nhánh. Trong khoảng từ 30 - 40 ngày, nếu không có gì trục trặc thì bạn sẽ nhận được tiền vào tài khoản. Trường hợp của tôi là đúng 26 ngày (kể cả thứ 7 và CN).
Hy vọng qua bài viết này các bạn đã có thêm nhiều thông tin hữu ích hơn cho việc quyết toán thuế TNCN. Chúc các bạn may mắn và thành công!
Loading...