Luật tính điểm một trận đấu Boxing

Tôi không phải là một VĐV Boxing, chỉ đơn giản là một người hâm mộ điện ảnh và một trong những thể loại phim ưa thích của tôi là các bộ phim về Boxing (như Southpaw, Rocky, Rocky Balboa, Creed, The Fighter...), đặc biệt là phim của Mỹ.

Thói quen của tôi là đều xem các bộ phim bằng phụ đề tiếng Anh, vậy nên khi xem các phim này tôi thường khá bối rối trước một số thuật ngữ chuyên môn của Boxing. Ví dụ như khi kết thúc trận đấu, tôi thường thấy người dẫn chương trình tuyên bố "There's a split decision". Vậy, "split decision" ở đây nghĩa là gì? Và còn những khái niệm tính điểm nào khác nữa?

Về cơ bản, một trận đấu Boxing chuyên nghiệp có 12 hiệp (12 rounds). Mỗi hiệp kéo dài trong 3 phút được chấm dựa trên thang điểm 10 (10-point scale) bởi 3 giám khảo (3 judges). Và hệ tính điểm này được gọi là 10-Point Must System.

• Most rounds will end 10-9, with the more dominant boxer receiving 10 points, the other receiving 9.
• Thông thường mỗi hiệp đấu được chấm theo tỷ số 10-9, với điểm 10 dành cho VĐV chiếm ưu thế hơn, người còn lại đương nhiên được 9.
• If a boxer is knocked down, he loses a point. If a boxer is knocked down twice, he loses two points. If both fighters are knocked down, the knockdowns cancel each other out.
• Nếu một VĐV bị đánh ngã (knocked down), anh ta sẽ bị trừ 1 điểm. Nếu một VĐV bị đánh ngã 2 lần thì trừ 2 điểm. Nếu cả 2 VĐV đều bị đánh ngã thì không trừ điểm ai cả.
• While uncommon, if a fighter completely dominates a round but doesn’t score a knockdown, a judge can still score that round 10-8.
• Dù không phổ biến nhưng cũng có trường hợp 1 VĐV dù chiếm ưu thế toàn hiệp nhưng không đánh ngã được đối phương vẫn có thể bị cho tỷ số 10-8.
• If a judge deems the round completely even, both fighters receive 10 points.
• Nếu một giám khảo cho rằng hiệp đấu hoàn toàn cân bằng, cả 2 VĐV đều sẽ nhận được 10 điểm, tức tỷ số 10-10.
• When the referee sees fit, he can take away a point or two for an intentional foul; he can do the same for unintentional ones, but that usually occurs after at least a warning.
• Các lỗi vi phạm như low blow (đánh vào vùng dưới thắt lưng) có thể bị trừ 1 hoặc 2 điểm, nhưng thông thường chỉ trừ điểm sau khi đã nhắc nhở ít nhất 1 lần.

Giám khảo đánh giá một trận đấu phần lớn dựa vào việc quan sát diễn biến của trận đấu. Do đó cũng có một số tiêu chí nhất định để họ có thể có cơ sở cho việc đánh giá:

• Effective Aggression – Being aggressive gives the impression of dominance, but unless the boxer is landing shots and not constantly getting countered, it’s not exactly "effective". Judges look for effective aggression, where the aggressor consistently lands his punches and avoids those from his opponent.
• Xông xáo tấn công - là một biểu hiện của việc chiếm ưu thế, "chiếm ưu thế" ở đây có nghĩa là VĐV phải liên tục tung ra những cú đấm trúng đích và không bị đánh trả liên tục. Tóm lại, để đạt được tiêu chuẩn này, VĐV cần liên tục tung ra những cú đấm chính xác và tránh né hiệu quả những phản công từ đối phương.
• Defense - How well is a boxer slipping, parrying, and blocking punches? Good defense is important.
• Phòng thủ - Đánh giá dựa trên việc VĐV tránh né và đỡ đòn.
• Hard and Clean Punches – To the untrained eye, it can appear as if a boxer is landing a lot of shots, when, in fact, most are being blocked or aren’t landing flush. A judge needs to look for hard shots that land clean.
• Những cú đấm mạnh và chính xác - Đối với những người không am hiểu, có vẻ như VĐV nào tung ra càng nhiều cú đấm thì càng giỏi. Tuy nhiên, các giám khảo chỉ căn cứ trên những cú đấm mạnh mẽ và trúng đích.

Và cuối cùng, khi một trận đấu đã trải qua đủ 12 hiệp nhưng vẫn không có một ai bị knock out (tình huống thường thấy trong phim) thì kết quả sẽ được công bố theo đánh giá của 3 vị giám khảo. Và có 4 loại kết quả như sau:

• Unanimous Decision – All three judges had the same fighter scoring more points.
• Quyết định đồng thuận - Khi cả 3 giám khảo đều nhất trí VĐV nào ghi được nhiều điểm hơn.
• Split Decision – Two of the three judges had the same fighter scoring more points (the winner), while the other judge had the other boxer scoring more points (the loser).
• Quyết định chia rẽ - 2 trong số 3 giám khảo tính điểm cao hơn cho cùng 1 VĐV (người chiến thắng), trong khi vị giám khảo còn lại lại tính điểm cao hơn cho VĐV kia (người thua cuộc). Đây cũng là tình huống thường xuyên được thấy trong các phim Boxing của Mỹ.
• Majority Decision – Two of the three judges had the same fighter scoring more points (the winner), while the other judge ruled the contest a draw.
• Quyết định đa số - 2 trong số 3 giám khảo tính điểm cao hơn cho cùng 1 VĐV (người thắng cuộc), trong khi vị giám khảo còn lại lại cho rằng 2 VĐV bằng điểm nhau (hòa - draw).
• Draw – A draw can occur when either two of the judges rule the contest a draw, or it can happen when one judge scores the bout for one fighter, another judge scores it for the other fighter, and the third rules it a draw.
• Hòa - Một trận đấu được xem là hòa khi 2 trong 3 giám khảo cùng cho điểm hòa, hoặc cũng có thể khi giám khảo thứ 1 cho VĐV A thắng, giám khảo thứ 2 cho VĐV B thắng và giám khảo thứ 3 lại cho rằng 2 VĐV hòa nhau.